Czy możemy znaleźć wzór na trening idealny? Niezależnie od tego, jaki sport, aktywność uprawiamy z naszymi psami? Tak! Nie chodzi o to, jakich zachowań uczysz, ale o to, jak to robisz. Idealna sesja bierze pod uwagę wszystko, co dzieje się podczas treningu z psem. Każda sekunda idealnej sesji treningowej powinna być znacząca a całość płynna – od początku do końca (który nie oznacza pozostawienia psa samego sobie). Proces nauki odbywa się przez cały czas, nie tylko wtedy, gdy uczysz chodzenia przy nodze czy warowania. Nie ma znaczenia jaki sport uprawiasz, czy tylko chcesz nauczyć swojego psa siadania, Twoja sesja może być idealna. Sztuką nie jest uczenie niesamowitych zachowań, ale niesamowite uczenie zachowań.
Poniższa grafika obrazuje najważniejsze punkty, które składają się na idealną sesję treningową.
- Wybór!
Sesja zaczyna się w momencie kiedy Ty i Twój pies wchodzicie we wspólną interakcję.
To znaczy, że ogromne znaczenie ma to W JAKI SPOSÓB rozpoczynasz sesję.
Wybór jest wzmacniający! Dlatego jestem wielkim zwolennikiem uczenia psów, że mają wybór, czy chcą zaangażować się z nami w interakcję, czy nie. Uczenie psów, ze ich zachowanie ma wpływ na to co robimy, tworzy najbardziej zaangażowanych partnerów w pracy jakich kiedykolwiek widziałam. Naucz swojego psa, że może powiedzieć TAK, ale także że może powiedzieć NIE – a Ty będziesz to szanował. To długotrwały proces ale warty każdej sekundy poświęconej na jego wypracowanie. Bycie trenerem i nauczycielem oznacza, że jesteśmy odpowiedzialni za tworzenie środowiska dla naszych uczniów, w którym będą się rozwijać. Środowiska, do którego będą z radością przybywali, chętni do przyłączenia się do wspólnej podróży jaką jest proces nauki, ze względu na historię pozytywnego wzmocnienia, którą razem zbudowaliśmy. Wybór to zrozumienie, że zachowanie ma konsekwencje. Zachowanie naszego psa ma znaczenie, może wpływać na nasze zachowanie. Co to znaczy, że dajemy psu wybór? Konsekwencje napędzają zachowanie. Wybór jest konsekwencją zachowania, które wykonuje Twój pies. Dając wybór uczymy psa, że są alternatywne rozwiązania, że może ale nie musi zaakceptować Twojego zaproszenia. Jeden z moich psów skacze na mnie, jest to zachowanie silnie wzmacniane przez lata naszej pracy, do tego ma wyjątkową konsekwencję, rozpoczyna sesję treningową. Jeżeli Gapcio nie będzie skakał sesja się nie rozpocznie. Tylko i tylko wtedy gdy Gapcio skacze przechodzimy dalej, w tryb naszej pracy. Jeżeli tego nie zrobi to pójdziemy na spacer, dam mu konga albo matę węchową, lub po prostu spędzimy czas razem ale inaczej. Moja pozycja formalna (ręce wzdłuż ciała, stanie w miejscu) jest dla Gapcia bodźcem różnicującym, informującym go, że określone wzmocnienie (interakcja treningowa, która funkcjonuje jako wzmocnienie wtórne) jest dostępne, jako konsekwencja określonego zachowania (skakania).
Jeżeli masz wątpliwości, czy Twój pies może nie być skłonny do wyboru Ciebie i interakcji, powinieneś mocno rozważyć swoje metody szkoleniowe i przeanalizować, dlaczego tak się dzieje.. Trening to najlepszy moment w dniu moich psów (na równi ze spacerem) i jako taki jest pilnie wyczekiwaną chwilą. Gdy nie decydują się na udział w sesji, wiem że coś jest nie tak, zazwyczaj są to kłopoty ze zdrowiem. Koncepcja wyboru wnika głęboko w EO (motywujące i znoszące operacje). Wybór nie powinien być sprowadzać się do opcji albo pracujesz ze mną, albo zostajesz na cały dzień w klatce. Jak wprowadzić koncepcję wyboru do treningu? – Dołącz do mnie na kurs online, Pozwól Mu Chcieć!
- Bodźce
Bodźce poprzedzające czyli nasze hasła. Kiedy uczysz zachowania, prawdopodobnie używasz warunkowania instrumentalnego (chyba, że pracujesz nad warunkowaniem klasycznym, próbując zmienić odruchy psa, chociaż klasyczne warunkowanie zachodzi prawie zawsze podczas pracy, dlatego chcemy, aby było to najlepsze doświadczenie dla naszego ucznia!). Oznacza to, że używasz równania A-B-C aby osiągnąć zamierzony efekt. Czy jesteście tylko w fazie wczesnego uczenia się, czy też w fazie utrzymania zachowania używasz haseł, aby wywołać to zachowanie. Hasła są bodźcami poprzedzającymi. Po procesie nauki wywołują zachowanie, informują naszego psa, że wzmocnienie jest dostępne dla tej konkretnej reakcji, właśnie teraz. Problem z hasłami polega na tym, że często nie są one tym, za co je uważamy, przynajmniej nie dla naszego ucznia. Musimy pamiętać, to nasz uczeń jest tym, który mówi, co jest dla niego istotne, relewantne. Czy nam się to podoba czy nie. Kiedy zaczynasz przygotowywać się do sesji treningowej, zrób próbę przed lustrem, patrz, jakie hasła dajesz, czy to tylko werbalne „siad”? A może „siad” z przechyleniem lekko głowy? Czy to ma znaczenie? TAK! Twój pies może uznać pochylenie głowy za najważniejszy bodziec do siadu, a nie werbalne „siad”. Kiedy nagle go zabraknie, zgadnij, co się stanie? BŁĄD z twojej perspektywy – ale dla psa nie było po prostu hasła, a przynajmniej nie tego odpowiedniego. Świadomość tego, co robimy, jest bardzo pomocna w zapewnieniu przejrzystości podczas treningu, a przejrzystość jest jednym ze składników przemyślanej, płynnej sesji.
- Zachowanie, to danie główne sesji! Zachowanie to wszystko, co robi twój pies, także to niepożądane. Zasady uczenia się dotyczą wszystkich zachowań, nie tylko tych na których nam zależy. Naszym zadaniem podczas treningu jest upewnienie się, że proces uczenia się będzie tak płynny, jak to tylko możliwe i jak najbardziej radosny. Musimy wiedzieć, czego będziemy uczyć i jak. Określ zachowanie, określ części zachowania, na których chcesz się skupić, czy Twoim celem jest rezultat czy proces? Musisz mieć plan, jak wywołasz zachowanie lub jego fragment. Czy twój pies ma umiejętności niezbędne do jego wykonania. Jakiej metody użyjesz i dlaczego (kształtowanie, naprowadzanie, modelowanie, targetowanie itp.). Planuj postęp, rozważ każdy krok do ostatecznego celu. Nie chcesz frustrować swojego ucznia i uzyskać całe mnóstwo niechcianych zachowań na drodze do celu. Bez względu na to, czy uczysz voultów, tunelu czy chodzenia przy nodze TO WSZYSTKO to są ZACHOWANA, i jako takie opierają się na zasadach uczenia się. Poznaj je, dowiedz się, jak przebiegają, zapoznaj się ze szczegółami, aby dowiedzieć się, dlaczego coś działa i a dlaczego nie. Bądź lepszym trenerem dla swojego psa.
4. Wzmocnienie.
„Próbowaliśmy wzmocnienia, to nie działało – to jest oksymoron” dr. Martinez-Diaz, ten cytat doskonale podsumowuje jeden z najważniejszych atrybutów wzmocnienia – FUNKCJA. Wzmocnienie jest zdefiniowane przez jego funkcję, więc niezależnie od tego, jak smacznych smakołyków używasz, jeśli zachowanie nie powtarza się częściej, to nie jest wzmocnienie. Po drugie, nie chodzi tylko o to CZEGO używasz, ale JAK i KIEDY. Właściwy wybór sposobów dostarczania wzmocnienia, może albo prawidłowo nakierować psa na następne powtórzenie zachowania, albo wręcz przeciwnie, uczynić następne powtórzenie praktycznie niemożliwym. Wykorzystując odpowiednie momenty zachowania, możesz wzmocnić jego różne cechy. Czy używasz markera? Jeśli tak, jakiego rodzaju? Czy jest uwarunkowany? To wszystko powinno zostać wybrane przed rozpoczęciem sesji.
5. Transport i przerwy.
Jeśli przeczytałeś punkt 3, już wiesz, że zachowanie dzieje się przez cały czas. Nie tylko podczas treningu. Zdarza się to między powtórzeniami i podczas przerw. Jeśli nie zwracasz uwagi na swojego psa, nie tylko uczysz go, że jesteś nieprzewidywalny i że wycofanie się z sesji jest czymś normalnym, ale w rzeczywistości wzmacniasz wiele niepożądanych zachowań, gdy twój pies próbuje zwrócić twoją uwagę ( a Ty dokładasz do saszetki przysmaki lub sprawdzasz notatki treningowe). Możesz też nieświadomie wygaszać wiele zachowań. Czasami nie chcesz skupiać się na konkretnej części ćwiczenia, powiedzmy chodzenie przy nodze, chcesz ćwiczyć kroki w bok, a nie dostawienie i kroki w bok. Dzięki temu twoje kryteria są czystsze, ukierunkowane tylko na jedno. Jak możesz ustawić psa na pozycji wyjściowej? Spójrz na poniższy film, to ja i Gapcio, chcę skupić się dokładnie na krokach w prawo, a nie na dostawieniu, po prostu używam transportu, aby ustawić go w pozycji przy nodze i rozpocząć moje ukierunkowane zachowanie.
Tutaj muszę zmienić ustawienie akcesoriów, nie chcę, aby mój pies oferował zachowania w międzyczasie, mam matę i zachowanie stacjonarne dla niego podczas przerwy. Nie chcesz, żeby twój pies został bez informacji od Ciebie, nie wiedząc, co ma robić. Przejrzystość sesji jest kluczowa!
- KONIEC! A może raczej: ciąg dalszy nastąpi…? Dla mnie to drugie. Nie chcesz zostawić psa w środku interakcji po najlepszych chwilach w jego planie dnia (tak powinien postrzegać sesję treningową). To kara! Chcesz kontynuować, płynnie przechodząc do innej aktywności. Chcę zmienić otoczenie, albo pójść na spacer, albo zaproponować matę węchową, konga lub zabawki. Powód tego jest podobny do przerwy. Nie chcesz, aby twój pies nie miał pojęcia, co robić dalej.
Poniżej: sesja skupia się na dostawianiu do nogi z różnymi kątów. Po rozpoczęciu sesji przez Gapcia (skakanie na mnie) następuje przerwa w postaci maty, a następnie gdy jestem gotowa, w pozycji pada hasła aby przyszedł do mnie, gdzie jest gotowy zaoferować pierwsze zachowanie. Dostawienie się do nogi z pozycji obok mojej łydki, robimy to dwa razy, Używam sposobu dostarczenia wzmocnienia, który pomaga mi zmienić punkt skupienia Gapcia. Potem zmieniam kąt, dostarczając smakołyka za sobą, mam dwa dobre powtórzenia, więc zmieniam kąt – tym razem dostawienie będzie od przodu. Wszystkie zmiany są robione za pomocą lokalizacji dostarczenia smakołyka. Kiedy kończymy to ćwiczenie z tym, podchodzę do rzucanych smakołyków i przerwy na macie, abym mogła przygotować się do następnego ćwiczenia – kwadratu. Jak widzisz, nie chcę skupiać się na dostawieniu, dlatego transportuję Gapcio ze smakołykami w dłoniach do pozycji przy nodze, skierowanego w stronę kwadratu gotowego do następnego powtórzenia. Wzmocnienie jest dostarczany w sposób, który zachęca do ruchu do przodu. Kończymy trening na macie węchowej.
W niedalekiej przyszłości opublikuję wspaniałą rozmowę z jednym z najlepszych trenerów, jakich kiedykolwiek spotkałam. Rozmowa nagrana jest jako odcinków mojego nowego programu „The Dog Real Talk”, którego premiera już wkrótce! Rozmowa dotyczy płynnej sesji treningowej.